De rol van Water in de menselijke fysiologie

Water, vaak tot levenselixer benoemd, is van fundamenteel belang voor ons bestaan. Het is niet alleen essentieel om te overleven, maar ook voor het optimaal functioneren van ons lichaam. Deze transparante, smaak- en geurloze substantie omvat minstens 50-60% van het menselijk lichaam en speelt een cruciale rol in elk fysiologisch proces. Bedenk hierbij dat dit het psychisch welzijn niet uitsluit. Een daling in het niveau van hydratatie van slechts 2% heeft effect op de werking van het geheugen, het concentratievermogen en de psychomotoriek. Sterker nog: het is onderzocht en aangetoond dat zelfs menselijk en sociaal gedrag wordt beïnvloed door de mate van hydratatie.

De ogenschijnlijke eenvoud van water staat haaks op de diepgaande werking ervan, want het faciliteert én de cellulaire functies én alle chemische reacties in ons metabolisme én het cardiovasculaire systeem én de cognitieve prestaties.

Cellulaire functies: 

Water is een integraal onderdeel van elke cel en molecuul in ons lichaam en fungeert o.a. als medium voor biochemische reacties. Cellen zijn afhankelijk van water om voedingsstoffen en zuurstof naar binnen te transporteren en om  afvalproducten te laten uitstromen. In de cel zorgt water er ook voor dat enzymen voedingsstoffen kunnen afbreken tot bruikbare energie en bouwstenen, waardoor de aanvullende levensprocessen soepel verlopen. 

De constante stroom water in en uit de cellen helpt de vorm en functie van de cellen in stand te houden, wat de essentiële rol ervan in de structuur van ons fysieke bestaan onderstreept.

Metabolisme: 

Water is cruciaal voor het in stand houden van ons celmetabolisme. In ons biochemische metabolisme (de stofwisselingsprocessen) wordt voedsel omgezet in energie en bouwstoffen. Hydrolyse – de chemische reactie waarbij water complexe moleculen zoals eiwitten en koolhydraten afbreekt – is van fundamenteel belang voor de spijsvertering en energieproductie. Zonder voldoende hydratatie vertragen deze processen, wat leidt tot een verminderde cellulaire functie en algehele vitaliteit. 

Deze ingewikkelde dans van watermoleculen in onze cellen stelt ons in staat de voedingsstoffen die we consumeren om te zetten in levensenergie die al onze bewegingen aandrijft. Dit raakt aan het onderwerp 'metabolisch water' en de aan- of afwezigheid van deuterium; een vorm van waterstof. Dit is een onderwerp apart.

Cardiovasculaire gezondheid: 

Op het gebied van de cardiovasculaire gezondheid is de rol van water niet minder cruciaal. Bloed – in onze eigen innerlijke rivier – bestaat voor ongeveer 90% uit water. Het dient als transportmedium voor zuurstof, voedingsstoffen, hormonen en afvalproducten door het hele lichaam. Adequate hydratatie zorgt ervoor dat het bloed vloeibaar genoeg blijft om gemakkelijk door ons enorme netwerk van bloedvaten te stromen dat zich in een volwassen lichaam over ruim 60.000 kilometer uitstrekt (!) 

Wanneer het gedehydrateerde bloedvolume en de stroming afneemt zal de viscositeit toenemen. Het bloed zal moeizamer kunnen voortbewegen door het aderen- en bloedvaten stelsel; de capillaire werking vermindert.  Het hart gaat harder werken om effectief de noodzakelijke elementen te blijven leveren aan alle onderdelen van het lichaam, zoals bijvoorbeeld zuurstof aan de hersenen. Daarbij dient het bloed ook als afvalstoffen route, vanuit het lymphevocht (ook van stroming afhankelijk) naar de lever. Dit toont het belang van het behouden van een goed hydratatie niveau voor cardiovasculair welzijn.

Thermische regulatie: 

De hoge warmteopslag capaciteit van water maakt het tot een onze thermische regelaar. Deze regulering is cruciaal voor het handhaven van een stabiele interne temperatuur tijdens fysieke inspanning, zeker bij hoge temperaturen. Zweetklieren produceren een mengsel dat kan verdampen via het huidoppervlak en dit werkt als het koelmechanisme, dat essentieel is om oververhitting te voorkomen. Maar dit is niet de enige relatie tussen lichaamstemperatuur en het hydratatie niveau. Wanneer de hydratatie afneemt zal de verzuring in de cellen toenemen en dit gaat samen met een verlaging in lichaamstemperatuur (koude handen en voeten).

Gewrichtssmering en demping: 

Smering van gewrichten en schokdemping vormen een andere essentiële functie. De synoviale vloeistof omgeeft en beschermt de compositie, het vermindert de wrijving tussen de gewrichtskraakbeen bewegingen, voor soepele, pijnvrije gewrichten. Dit onderstreept het belang van hydratatie voor pijnloze mobiliteit, vrij bewegen en fysiek comfort. Teruggrijpend verzuring in relatie tot dehydratie, ligt hier ook de aansluiting met artritis.

Cognitieve functie en emotionele regulatie: 

Voor de hersenen die voor ongeveer 80% uit water bestaan is voldoende hydratatie van cruciaal belang voor het faciliteren van :

• de overdracht van elektrische signalen,
• synaptisch effect dat het geheugen beïnvloedt, 
• aandachtsspanne en reactietijden
  
  Zelfs milde uitdroging (1-2%) verslechtert het cognitieve vermogen, vermindert de alertheid en geeft concentratieproblemen. Omgekeerd ondersteunt water het korte termijn geheugen en brengt het mentale helderheid (niet in de laatste plaats door voldoende afvoer van afvalstoffen). Neem daarbij dat de hersencellen zodanig gevoelig zijn voor dehydratie, dat zij in de voorziening van water voorrang krijgen op andere organen. Een tekort wordt geregistreerd als 'stress' met andere kettingreacties ten gevolge.
  
  De impact breidt uit tot in de emotionele regulatie van psychologisch geassocieerde stemmingsstoornissen, waaronder verhoogde gevoelens van angst, spanning en vermoeidheid. De juiste hormonale balans is van belang voor de stabilisatie van neurotransmitters. Alles bij elkaar onderstreept dit niet alleen het belang van water voor fysiek- maar ook voor emotioneel psychologisch welzijn!
  
  In de minitraining Hydrateer Meer worden de basale principes van Hydratatie, Dehydratie en natuurlijk Re-hydratie uitgelegd op een praktisch toepasbare wijze.